Bạn
yêu âm nhạc, bạn bị mê hoặc bởi những âm thanh trầm bổng của tiesng đàn guitar,
bạn nhìn thấy họ chơi đàn và nghĩ nó rất dễ chơi. Thế nhưng khi bạn thử bấm một vài hợp âm
hay chơi một giai điệu đơn giản nào đó, bạn mới khám phá ra rằng chơi đàn guitar không
dễ như bạn tưởng. Bạn bắt đầu nhận ra rằng bạn cần thêm thông tin, và bạn sẵn
sàng bắt đầu quá trình học chơi cây đàn này.
Cũng có thể bạn
đã biết chơi đàn guitar. Bạn tự học hay học với một giáo viên vào một lúc nào
đó, và thậm chí bạn đã xây dựng được một vốn liếng tiết mục biểu diễn khiêm
tốn. Nhưng bạn không hài lòng với khả năng chơi đàn của mình. Khả năng trình
tấu của bạn rất thất thường, và nó có vẻ chẳng tiến bộ chút nào bất chấp bạn
tập luyện đến cỡ nào! Bạn cần một phương pháp chơi đàn tốt hơn, và bạn khao
khát tìm ra nó. Dù cho khả năng chơi đàn của bạn ở cấp độ nào, có ba quan niệm
căn bản về học tập mà bạn cần biết. Có một số việc có ích cho việc học chơi đàn
của bạn. Lại có một số việc khác lại có hại đến mức bạn càng cố gắng tập luyện
bao nhiêu, khả năng chơi đàn của bạn lại càng tệ bấy nhiêu. Vì vậy, để học chơi đàn guitar một cách hiệu quả, bạn cần phải biết cái gì nên tập nhiều và cái gì
cần phải tránh xa.
Có lẽ là, có
bao nhiêu người chơi đàn guitar, thì có bấy nhiêu lý do tại sao lại học chơi
loại đàn này. Có thể là bạn thích loại âm nhạc của nó, hoặc là bạn bị hấp dẫn
bởi sự thách đố trong việc tập chơi thứ nhạc cụ tuyệt vời này. Cũng có thể sự
tao nhã, tinh tế của guitar cổ điển quyến rũ bạn. Cho dù lý do ban đầu khiến
bạn học chơi guitar là gì, có một mục tiêu duy nhất bao quát tất cả các lĩnh
vực của việc học chơi guitar. Mục tiêu đó được trình bầy một cách hùng hồn qua
lời trích dẫn dưới đây mà tôi đã đọc được từ nhiều năm trước: “Tình trạng của
chúng ta trên quả đất này thật là lạ lùng. Mỗi người trong chúng ta đến nơi đây
trong một chuyến viếng thăm ngắn ngủi, không biết tại sao, nhưng đôi khi có vẻ
như để hoàn tất một mục tiêu nào đó. Tuy nhiên, từ góc độ cuộc sống bình thường,
có một điều mà chúng ta biết chắc, đó là chúng ta ở nơi đây vì những người khác
– không những vì những người mà nỗi vui sướng và niềm hạnh phúc của chúng ta
phụ thuộc vào họ, mà còn vì cả những người mà số phận đã ràng buộc chúng ta với
họ bằng một mối đồng cảm. Ngày nào tôi cũng nhiều lần nhận ra rằng, cuộc sống
bên ngoài cũng như cuộc sống nội tâm của tôi, được xây dựng trên sự nỗ lực của
những người chung quanh tôi, và tôi tha thiết nỗ lực để đáp trả lại những gì mà
tôi đã nhận được”. Albert Einstein “Vì những người khác”. Những từ trên đã làm
bùng cháy trong lòng tôi một ngọn lửa mà đến nay vẫn chưa tàn. Chúng là nguồn
động viên cho tôi trong những lúc khó khăn, và đóng một vai trò quan trọng
trong cuộc sống may mắn của tôi. Thế nhưng chúng còn đề nghị một điều khác nữa:
Chúng cho ta mục đích và động lực trong việc chơi guitar. Âm nhạc là để chia
xẻ. Đó là lý do tại sao bạn học chơi guitar. Chơi nhạc là một cách đặc biệt
thích thú để làm thỏa ý nguyện tự nhiên của bạn là san xẻ với người khác. Tất
nhiên, bạn cũng muốn chơi nhạc cho chính mình. Nhưng bạn hãy xem xét thử việc
này: Hãy tưởng tượng rằng bạn được giao cho một cây đàn guitar tốt nhất, một
thư viện âm nhạc đầy đủ nhất, và bạn tha hồ muốn chơi đàn đến lúc nào cũng
được. Tuy nhiên,. có một điều kiện: bàn phải luôn luôn chơi đàn một mình trong
một căn phòng cách âm hoàn toàn. Nếu chẳng có ai nghe bạn, bạn sẽ tiếp tục chơi
đàn guitar trong bao lâu? Đơn giản là chúng ta không chỉ chơi đàn cho riêng
chúng ta mà thôi. Luôn luôn có một đội ngũ thính giả tưởng tượng lẩn khuất đâu
đó khi ta tập đàn hay chơi đàn. Do đó, vì biết rằng trình tấu (cho người khác
nghe) là mục tiêu của mình, bạn phải cẩn thận không để mắc phải bất cứ tập quán
nào trong tư tưởng hay động tác mà bạn không muốn có trong lúc bạn trình tấu.
2. Những điều cần biết cho việc
trình tấu – Nhuần nhuyễn (security):
Điều này bao
gồm hai mục tiêu trong việc học tập về âm nhạc và kỹ thuật: 1. Chính xác
(accuracy): chơi không sót mà cũng không lầm nốt nhạc nào; điều này bao gồm cả
việc xếp ngón, âm thanh, và sự diễn cảm. 2. Liên tục (continuity): chơi một bản
nhạc từ đầu đến cuối không vấp váp. – Tự tin (confidence): Điều này liên quan
đến tình cảm và trình độ của bạn. Do có kinh nghiệm, bạn tin rằng bạn có thể
trình diễn cho người khác thưởng thức một cách thoải mái. Bất cứ sự không nhuần
nhuyễn hay kém tự tin nào cũng sẽ làm giảm bớt, thậm chí làm tiêu tan kỹ thuật
và tài năng âm nhạc của bạn.
3. Tránh những thói quen nhầm
lẫn hay sai sót
Bạn sẽ chơi
guitar dựa trên những thói quen và kỹ thuật mà bạn thủ đắc được trong việc học
tập và rèn luyện hàng ngày. Khả năng trình tấu nhuần nhuyễn và tự tin của bạn
chịu rất nhiều ảnh hưởng từ những thói quen này. Điều chắc chắn là, song song
với những thói quen về hiểu biết, tập trung và chính xác, bạn cũng mắc cả những
thói quen về lầm lẫn và sai sót. Cho dù chúng ta có khả năng tự nhiên để học
những thao tác cơ bản như đi hay ném một vật gì đó, chúng ta lại không có năng
khiếu tự nhiên này trong việc chơi guitar – sự phối hợp cần thiết trong việc
chơi đàn vượt xa những kinh nghiệm bình thường. Vì vậy, một số lầm lẫn và sai
sót sẽ xẩy ra trong những giai đoạn đầu trong việc học tập của bạn. Nhưng ngay
từ đầu, bạn phải học cách giảm đến mức thấp nhất những lầm lẫn và sai sót đó –
không bao giờ cho phép chúng tồn tại quá những giai đoạn ban đầu. Hãy luôn luôn
nhớ rằng, trong từng giây phút tập luyện, bạn sẽ đạt được những thói quen, và
những thói quen này sẽ xác định bạn chơi đàn giỏi đến mức nào. Nếu bạn luôn
luôn lầm lẫn hay sai sót trong lúc tập luyện, những lầm lẫn và sai sót này sẽ
trở thành một phần không thể tránh được trong khả năng chơi đàn của bạn. Để
hiểu rõ vì sao nhầm lẫn và sai sót có thể ảnh hưởng đến khả năng chơi đàn của
bạn, hãy tìm hiểu điều gì xẩy ra khi bạn bắt đầu tập một động tác mới. Đầu tiên,
bạn có khuynh hướng bị nhầm lẫn. Điều này không thể tránh được và thực ra cũng
không có gì nguy hiểm. Thế nhưng nếu bạn cứ để mặc cho sự nhầm lẫn này tồn tại
một cách dai dẳng, hãy nghĩ xem điều gì sẽ tiếp tục xẩy ra: bạn mắc nhiều sai
sót, và bạn cố lấp liếm chúng bằng cách lập đi lập lại những động tác nhầm lẫn
này. Trong lúc đó, điều gì xẩy ra cho các cơ của bạn? Các cơ của bạn không biết
đánh giá – chúng không biết từ chối các động tác sai lầm được lập đi lập lại và
chỉ tập trung vào các động tác chính xác. Nếu bạn cứ lập đi lập lại những động
tác sai lầm, các cơ của bạn sẽ làm quen với các động tác này. Nếu bạn lập đi
lập lại các động tác chính xác, các cơ của bạn cũng sẽ quen với những động tác
này. Để làm quen với một động tác nào, các cơ cần lập đi lập lại động tác này –
đó là tất cả những gì chúng có thể làm được. Vì vậy, bạn cần phải luyện tập
theo một cách nào đó giảm thiểu đến mức thấp nhất các động tác sai lầm, và tăng
đến mức tối đa những động tác chính xác.
4. Động tác được định hướng
trước
Thật rõ ràng là
nhầm lẫn và sai sót sẽ có ảnh hưởng tai hại đến quá trình phát triển của bạn để
trở thành một nghệ sĩ guitar. Chúng cũng là những nguyên nhân quan trọng nhất
của việc hồi hộp khi trình diễn. Qua một quá trình đào tạo sai lầm, nhiều nghệ
sĩ guitar có tài đã nhiễm phải nhiều sai sót trong khả năng chơi đàn của họ.
Hậu quả là họ không bao giờ biết trình tấu một cách nhuần nhuyễn và tự tin là
như thế nào. Động tác được định hướng trước (Aim-Directed Movement – ADM) là
một phương pháp hiệu nghiệm để tránh nhầm lẫn và sai sót. Cốt lõi của phương
pháp này là: biết rõ chuyển động như thế nào, đến nơi đâu trước khi thực hiện
động tác – hình dung trước trong óc các động tác mà bạn sẽ làm trước khi bạn
tiến hành thực hiện chúng.
Bạn sẽ áp dụng
ADM khi học những mẫu động tác (movement forms) mới. Một mẫu động tác là một
phương cách hay kiểu mẫu để thực hiện hoàn chỉnh một động tác nào đó. Thí dụ,
khi gẩy một dây đàn với một ngón của bàn tay phải, ta đưa ngón tay đó lại gần
dây đàn cần gẩy, gẩy dây đàn đó, các động tác đó hình thành một động tác mẫu.
Thêm nữa, một chùm nốt được chơi nhanh và liên tục bằng bất cứ tay nào sẽ được
xem như một động tác mẫu. Khi trình tấu, thực ra các nhạc sĩ guitar thực hiện
một loạt những mẫu động tác kế tiếp nhau. Vì vậy, càng quen thuộc với việc thực
hiện nhiều động tác mẫu bao nhiêu, bạn càng chơi nhạc dễ dàng bấy nhiêu. Trong
việc học một mẫu động tác, bạn cần để ý rằng ADM bao gồm hai giai đoạn: – Chuẩn
bị: Bạn hiểu và hình dung càng rõ ràng càng tốt một động tác mẫu trước khi thực
hiện nó trên cây đàn của bạn. Quá trình chuẩn bị này giúp cho bạn có một định
hướng rõ ràng trong việc thực hiện động tác. – Thực hiện: Bạn thực hiện động
tác mẫu này trên đàn càng chính xác càng hay, hình dung sự chuyển động của các
ngón tay bạn trong óc trước khi bạn thực sự thực hiện động tác đó. Mục tiêu của
bạn là lập đi lập lại một cách chính xác động tác mẫu đó cho đến khi nó trở
thành một thói quen ổn định. Thực hành ADM, bạn tránh được những thói quen xấu
mắc phải do cách học vẹt. Trong cách học này, học sinh khởi đầu từ những động
tác không chính xác và cố gắng tìm cách của mình để động tác của mình ngày càng
trở nên chính xác hơn. Tuy nhiên, vì các cơ tay của họ không thể phân biệt được
động tác chính xác với động tác không chính xác, các học sinh này thường xuyên
phải cố gắng thay thế những thói quen xấu mắc phải do những động tác sai lập đi
lập lại trước đó. Với ADM, bạn khởi đầu ngay từ những động tác chính xác, vì
vậy bạn không mất thời gian cố gắng loại bỏ những thói quen xấu. Vì lý do đó,
ADM là phương pháp tạo ra những thói quen tốt một cách nhanh chóng và hiệu quả.
5. Phát triển sự tập trung cao
độ
Trong mọi lĩnh
vực của việc học chơi guitar, khả năng áp dụng thông tin thực tế và hiệu quả
tùy thuộc vào khả năng tập trung của bạn. Hai bàn tay của bạn chỉ biết tuân
theo lệnh do trí óc bạn phát ra – Bạn nghĩ gì, nó làm cái đó. Chính vì thế, khi
tập luyện, bạn cần phải hết sức tập trung vào công việc. Dưới đây là những kẻ
thù của khả năng tập trung: – Nhầm lẫn. – Hồi hộp. – Buồn chán. – Không thoải
mái. Bạn cần phải tập luyện sao cho bạn có thể thực hiện thành thạo một kỹ
thuật nào đó trong một khoảng thời gian hợp lý. Nếu kỹ thuật đó khó quá, bạn
phải tập đi, tập lại trong một thời gian dài, việc đó sẽ làm cho bạn mệt mỏi và
buồn chán. Mặt khác, nếu bạn không có một mục tiêu rõ rệt, khả năng tập trung
của bạn có thể giảm sút. Đừng bắt đầu tập luyện cho đến khi bạn đã nắm vững mục
tiêu mà bạn muốn đạt tới. Cần phải đề phòng những lúc bạn lơ đễnh. Khi phát
hiện ra mình bắt đầu kém tập trung, hãy nghỉ một chút nếu thấy cần. Nếu sau đó
mà bạn vẫn không thể tập trung được, hãy tạm ngưng tập. Làm một việc gì khác để
cho đầu óc bạn tỉnh ra – vài động tác thể dục mạnh mẽ hay đi dạo một lát.
6. Các nguyên tắc học tập
– Luôn luôn tập
luyện với một mục tiêu xác định. Các cơ của bạn đòi hỏi một hướng hoạt động rõ
ràng. Nếu bạn cố gắng tập luyện mà không có một mục tiêu xác định, bạn sẽ mắc
phải những thói quen xấu sau này khó mà loại bỏ được. Tập luyện với mục tiêu
xác định giúp cho bạn tránh được những nhầm lẫn và sai sót trong mọi lĩnh vực
của việc học chơi guitar, kể cả khả năng diễn cảm và trình độ biểu diễn
– Nghiên cứu kỹ
lưỡng mỗi lời hướng dẫn cho đến khi bạn hiểu thấu đáo về nó: Đừng cố gắng làm
một điều gì đó trên cây đàn guitar cho đến khi bạn hiểu rõ mục tiêu của bạn.
Chỉ đến khi đó, với cây đàn của bạn, tìm cách thực hiện mục tiêu đó.
– Tập thói quen
tập trung cao độ (khi tập luyện): Sự nhuần nhuyễn của bạn khi chơi guitar hoàn
toàn phụ thuộc vào việc bạn tập trung như thế nào khi tập luyện. Tập luyện khi
bạn không tập trung đầy đủ còn tệ hơn là bạn không tập luyện gì cả – tốt hơn là
nên tạm ngưng tập cho đến khi bạn có thể tập trung hoàn toàn được.
– Mỗi lần chỉ
đi một bước: Đừng vội vàng, nôn nóng. Hiểu rõ và thực hiện xong từng mục tiêu
trước khi tiến sang mục tiêu khác. Tập riêng bất cứ động tác mẫu hay tư thế nào
cần phải tập luyện kỹ lưỡng hơn. Tập từng động tác mẫu cho đến khi nó trở thành
một thói quen ổn định.
– Đừng trông
đợi sự dễ dàng trong việc tập chơi guitar: Hãy nhớ rằng, học chơi guitar là học
những động tác phối hợp hoàn toàn xa lạ với bạn trong cuộc sống. Bạn cần thời gian
để huấn luyện các cơ của bạn. Làm chủ kỹ thuật, chính xác, và sự tự tin ngày
một tăng là những dấu hiệu cho bạn hay rằng bạn đang càng ngày càng chơi đàn
nhuần nhuyễn hơn.
– Đừng trông
đợi là bạn sẽ thực hiện được ngay lập tức những gì bạn đã đạt được trong lần
tập luyện cuối cùng: Bạn đang phát triển thói quen về những động tác và tư thế
chính xác, và việc đó có thể cần vài lần tập luyện trước khi một động tác mẫu
hay tư thế trở thành một thói quen. Hãy xem lại những gì bạn đã học được trước
khi chuyển sang một bài học mới.
– Tự thách đố
chính mình: Để tiến bộ một cách mau chóng, cần luôn luôn chú ý đến những giới
hạn của bạn và tập luyện để chinh phục chúng. Đừng chỉ đơn giản lập lại những
gì dễ dàng
– Hãy tự thúc
đẩy bạn hết mức những gì bạn có thể làm mà không bị nhầm lẫn hay sai sót. – Nắm
vững tất cả những gì đã học: Bạn cần tập luyện một cách thấu đáo. Đừng để rơi
rớt lại một số kỹ thuật mà bạn thực hiện kém hơn những kỹ thuật khác.
7. Tổng kết
Bạn có thể có
một số hoài nghi khi bạn bắt đầu học chơi guitar. Khả năng âm nhạc của mỗi
người một khác, vậy bạn tự hỏi về chính mình thì cũng là điều tự nhiên thôi.
Bạn có thể học chơi guitar được không? Liệu bạn có đủ khả năng để trở thành một
tay chơi guitar giỏi?
Hãy yên lòng.
Trong khi tài năng âm nhạc của bạn có thể vẫn còn trong vòng bí mật, lại chẳng
có gì bí hiểm trong việc học chơi guitar. Bất cứ người nào thích đều có thể học
chơi guitar. Thực sự là, những người có tài năng âm nhạc kém nhưng theo đuổi
một học trình hợp lý hơn thường vượt qua những người có giỏi hơn nhưng lại học
tồi hơn. Thái độ và phương pháp học tập của bạn quan trọng hơn là tài năng âm
nhạc của bạn.
Hãy giữ một đầu
óc rộng mở. Bạn sẽ gặp rất nhiều ý tưởng mới trong sách này. Mỗi khi bạn gạt đi
một ý tưởng như vậy mà không cho nó một cơ hội để thể hiện chính mình, bạn đồng
thời từ chối những ích lợi mà ý tưởng đó có thể đem lại. Thất vọng, nóng vội,
và một đầu óc bảo thủ chỉ làm hại cho sự tiến bộ của chính bạn. Một đầu óc rộng
mở tiết kiệm cho bạn nhiều thời gian – nó đem lại sự khách quan, cho phép bạn
chấp nhận và áp dụng những thông tin mới.
Bạn sẽ học chơi
guitar thông qua những thử nghiệm và khám phá của bản thân. Tuy nhiên, các thử
nghiệm của bạn không bao giờ được phép chọn một cách ngẫu nhiên. Để học tập một
cách hiệu quả nhất, bạn luôn luôn phải tâm niệm những điều sau trong quá trình
học tập: – Việc biểu diễn cho người khác nghe là mục đích của bạn: Đừng để mắc
phải bất cứ thói quen nào mà bạn không muốn xẩy ra khi bạn biểu diễn.
– Xây dựng thói
quen nhuần nhuyễn và tự tin: Chúng là những điều cốt yếu của việc biểu diễn.
Bạn phải xây dựng những thói quen ổn định trong tư tưởng cũng như trong động
tác của bạn.
– Hình dung trước trong óc mỗi động tác mà bạn thực hiện trên cây đàn guitar của bạn
với một mục đích rõ ràng: Đây là phương pháp hiệu quả nhất để xây dựng những
thói quen đúng trong tư tưởng và trong động tác của bạn.
– Tập thói quen
tập trung cao độ (khi luyện tập): Bạn càng tập trung tốt bao nhiêu, bạn càng
tiến bộ nhanh bấy nhiêu. Nếu bạn không thể tập trung được, đừng tập luyện gì
cả!
Sưu tầm
0 nhận xét:
Đăng nhận xét